November 26, 2024
Việc chính phủ Australia đề xuất dự luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội đã gây ra cuộc tranh luận gay gắt trong dư luận. Dự luật này được coi là bước đi mạnh mẽ nhằm bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ ngày càng lớn từ không gian mạng, nhưng cũng đối mặt với nhiều ý kiến trái chiều về tính khả thi và hiệu quả.
Kirra Pendergast, chuyên gia về an toàn mạng, chia sẻ rằng trẻ em tại Australia đang phải đối mặt với nhiều hình thức bạo lực và ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội. Tại một buổi thảo luận với học sinh trung học, Pendergast đã bị sốc bởi cách học sinh sử dụng ngôn từ xúc phạm và tục tĩu, điều mà bà cho rằng xuất phát từ các nội dung độc hại mà chúng tiếp xúc trên mạng.
Câu chuyện đau lòng về Charlotte O’Brien, một nữ sinh 12 tuổi tự tử sau khi bị bắt nạt trên Snapchat, cũng làm dấy lên sự phẫn nộ trong cộng đồng. Hàng loạt phụ huynh đã đồng loạt ký vào bản kiến nghị tăng độ tuổi sử dụng mạng xã hội từ 13 lên 16, cho rằng môi trường mạng hiện nay đang gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của trẻ.
Dự luật được chính phủ Australia công bố đầu tháng 11/2024, yêu cầu các nền tảng mạng xã hội phải ngăn người dưới 16 tuổi truy cập vào dịch vụ của họ. Nếu vi phạm, các công ty có thể đối mặt với mức phạt lên tới 32 triệu USD. Các biện pháp được đề xuất bao gồm áp dụng công nghệ xác thực độ tuổi và cải thiện kiểm soát nội dung.
Dự luật này nhận được sự ủng hộ từ cả đảng cầm quyền lẫn phe đối lập và dự kiến được thông qua vào cuối năm 2025. Các nền tảng mạng xã hội sẽ có 12 tháng để tuân thủ sau khi luật có hiệu lực.
Bảo vệ sức khỏe tâm thần của trẻ em: Chính phủ cho rằng mạng xã hội đã góp phần làm suy giảm sức khỏe tinh thần diện rộng trong nhóm trẻ em. Việc hạn chế tiếp cận mạng xã hội sẽ giúp giảm thiểu tình trạng bắt nạt, nội dung độc hại và áp lực xã hội.
Phụ huynh đồng tình: Nhiều phụ huynh, như gia đình của Charlotte O’Brien, tin rằng việc cấm trẻ em sử dụng mạng xã hội sẽ giúp ngăn chặn những bi kịch tương tự trong tương lai. “Không phụ huynh nào muốn trải qua nỗi đau mà chúng tôi phải chịu đựng,” cha của Charlotte chia sẻ.
Ngăn chặn nội dung độc hại: Dany Elachi, người sáng lập Liên minh Heads Up, nhấn mạnh rằng mạng xã hội đã tác động lớn đến hành vi và suy nghĩ của trẻ, biến không gian học đường và gia đình thành “bãi mìn” tương tác tiêu cực.
Dự luật cũng gây ra nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia, tổ chức nhân quyền và ngành công nghệ.
Tính khả thi thấp: Julie Inman Grant, lãnh đạo Ủy ban eSafety, thừa nhận rằng việc áp dụng các công nghệ xác thực độ tuổi sẽ rất khó khăn, đặc biệt khi công nghệ luôn thay đổi nhanh hơn chính sách. Ngoài ra, trẻ em có thể dễ dàng tìm cách lách luật để truy cập các nền tảng bị cấm. Phản ứng quá vội vàng: Hơn 140 chuyên gia Australia đã gửi thư ngỏ cảnh báo rằng lệnh cấm là một phản ứng cảm tính, không giải quyết được gốc rễ vấn đề. Thay vào đó, họ đề xuất quản lý chặt chẽ hơn nội dung và bảo vệ quyền lợi của trẻ em trên mạng xã hội.
Rủi ro tác dụng ngược: DIGI, tổ chức đại diện các công ty công nghệ lớn, cho rằng việc cấm hoàn toàn trẻ em có thể đẩy người dùng nhỏ tuổi sang các nền tảng “tối” của Internet, nơi ít được kiểm soát hơn, dẫn đến nguy cơ lớn hơn.
Quyền tự do cá nhân: Nikita White, thuộc Tổ chức Ân xá Quốc tế Australia, nhấn mạnh rằng trẻ em cũng có quyền tự do biểu đạt và kết nối xã hội. Bà cho rằng cách tốt nhất là xây dựng các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ hơn thay vì cấm đoán hoàn toàn.
Một số chuyên gia và tổ chức khuyến nghị các giải pháp thay thế để cân bằng giữa bảo vệ trẻ em và đảm bảo quyền tiếp cận công nghệ:
Quản lý nội dung nghiêm ngặt hơn: Chính phủ có thể yêu cầu các nền tảng mạng xã hội tăng cường công cụ kiểm duyệt nội dung, bảo vệ thông tin cá nhân và tạo môi trường an toàn cho người dùng nhỏ tuổi.
Giáo dục kỹ năng số: Thay vì cấm đoán, cần tập trung vào việc giáo dục trẻ em và phụ huynh về cách sử dụng mạng xã hội an toàn, giống như cách dạy trẻ bơi thay vì cấm bơi, như lời của bà Julie Inman Grant.
Tham vấn trẻ em: Các chính sách mới nên bao gồm ý kiến từ chính những người trẻ tuổi, để đảm bảo rằng các biện pháp được áp dụng thực sự phù hợp với nhu cầu và thói quen của họ.
Dự luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội của Australia là một nỗ lực đầy tham vọng nhằm đối phó với những nguy cơ ngày càng gia tăng từ không gian mạng. Tuy nhiên, tính khả thi và hiệu quả thực tế của luật vẫn là một dấu hỏi lớn. Trong bối cảnh công nghệ phát triển không ngừng, việc tìm kiếm giải pháp toàn diện, kết hợp quản lý chặt chẽ và giáo dục kỹ năng số, có thể sẽ là hướng đi bền vững hơn.