Đăng ngày: 04/01/2023
Bắt đầu từ ngày 04/01/2023, đại sứ quán Mỹ ở La Habana mở lại toàn bộ hoạt động cấp thị thực cho người Cuba muốn định cư tại Hoa Kỳ. Quyết định được đưa trong bối cảnh năm 2022, Mỹ phải đối phó với làn sóng di dân Cuba lớn chưa từng có.
Thông cáo của cơ quan ngoại giao Mỹ tại La Habana nhấn mạnh : « Hoa Kỳ cố gắng bảo đảm quá trình di dân chắc chắn, hợp pháp và có trật tự cho người Cuba bằng việc mở rộng các dịch vụ lãnh sự ở La Habana và nối lại thủ tục đoàn tụ gia đình ». Bộ phận lãnh sự, đóng cửa từ năm 2017 do sự cố liên quan đến sức khỏe của nhiều nhà ngoại giao (còn được gọi « triệu chứng La Habana »), được mở cửa trở lại từ ngày 04/01, trừ thị thực du lịch.
Sau rất nhiều cuộc họp cấp cao giữa hai bên ở Washington và La Habana để tái lập các thỏa thuận về di dân bị đình chỉ dưới thời tổng thống Donald Trump (2017-2021), từ tháng 05/2022, cơ quan lãnh sự Mỹ tại La Habana đã cấp thị thực trở lại cho người dân Cuba muốn di cư, nhưng với số lượng « hạn chế ».
Đến giữa tháng 12/2022, chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel cho biết hai bên « đã có những tiến bộ thận trọng nhằm triển khai hợp tác song phương về cách thực thi các thỏa thuận di dân ». Theo La Habana, Washington đã cấp hơn 20.000 thị thực cho người dân Cuba muốn đến Mỹ sinh sống trong năm 2022, theo đúng các thỏa thuận có từ năm 1994.
Cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng năm 2022 đã khiến rất đông người dân Cuba vượt biên sang Mỹ bất hợp pháp, chủ yếu thông qua nước thứ ba như Nicaragua hoặc bằng đường biển đến bang Florida. Theo số liệu của chính quyền Mỹ được AFP trích dẫn, khoảng 326.336 người Cuba, tương đương với 2,9% dân số hòn đảo, đã nhập cư trái phép vào Hoa Kỳ trong vòng 12 tháng (tính đến đầu tháng 12/2022). Số vụ nhập cư trái phép bằng đường biển đã tăng vọt trong những tháng gần đây.
Kể từ khi vào Nhà Trắng năm 2021, tổng thống Joe Biden hứa xem xét lại chính sách của Mỹ đối với Cuba. Tuy nhiên, ông tỏ ra cứng rắn hơn đối với chính quyền La Habana sau các vụ biểu bình chống chính phủ Cuba vào tháng 07/2021. Tháng 12/2022, nguyên thủ quốc gia Mỹ lại kêu gọi trả tự do cho « vài trăm tù nhân chính trị » bị bắt trong các cuộc biểu tình.
Ông Jorge Duany, chuyên gia về Cuba tại Đại học Quốc tế Florida (Mỹ), nhận định với AFP : « Ông Biden tìm cách điều chỉnh chính sách của ông đối với Cuba, bằng cách vạch con đường trung gian giữa \”sức ép tối đa\” của ông Trump và \”xích lại gần\” của ông Obama, nhưng hiện giờ, những thay đổi trong chính sách của Mỹ đối với hòn đảo vẫn còn rất ít ».